Milieubeheer (tv 7.4)

Thema: Milieu

Taakveld uitleg
Tot dit taakveld behoren gemeentelijke taken ter bescherming van het milieu waaronder: de bescherming en de sanering van de kwaliteit van de bodem en de atmosfeer; beheersing van geluidhinder; bescherming tegen straling en dergelijke; verplaatsing van milieuhinderlijke bedrijven; ongediertebestrijding (bijvoorbeeld eikenprocessierups); RUD, Regionale Uitvoeringsdiensten; leges o omgevingsvergunningen milieubelastende activiteit en maatwerkvoorschriften o bestrijding ongedierte o ontheffing route gevaarlijke stoffen o stookontheffing. Tot dit taakveld behoren niet: taken op het gebied van de zorg voor de waterkwaliteit horen thuis onder taakveld 7.2; milieueducatie, deze hoort thuis onder taakveld 4.3; afvalscheiding, deze hoort thuis onder taakveld 7.3; verduurzamingsmaatregelen die primair aan een ander taakveld gerelateerd zijn, deze horen thuis op die taakvelden; bijvoorbeeld: o zonnepanelen op het zwembad, deze lasten horen thuis onder taakveld 5.2; o subsidie voor woningeigenaren om de eigen woning te verduurzamen, deze lasten horen thuis onder 8.3; o driedubbel glas in het stadhuis, deze lasten horen thuis onder 0.4.

Taakveld uitleg

Tot dit taakveld behoren gemeentelijke taken ter bescherming van het milieu waaronder:

de bescherming en de sanering van de kwaliteit van de bodem en de atmosfeer;
beheersing van geluidhinder;
bescherming tegen straling en dergelijke;
verplaatsing van milieuhinderlijke bedrijven;
ongediertebestrijding (bijvoorbeeld eikenprocessierups);
RUD, Regionale Uitvoeringsdiensten;
leges
o omgevingsvergunningen milieubelastende activiteit en maatwerkvoorschriften
o bestrijding ongedierte
o ontheffing route gevaarlijke stoffen
o stookontheffing.

Tot dit taakveld behoren niet:

taken op het gebied van de zorg voor de waterkwaliteit horen thuis onder taakveld 7.2;
milieueducatie, deze hoort thuis onder taakveld 4.3;
afvalscheiding, deze hoort thuis onder taakveld 7.3;
verduurzamingsmaatregelen die primair aan een ander taakveld gerelateerd zijn, deze horen thuis op die taakvelden; bijvoorbeeld:
o zonnepanelen op het zwembad, deze lasten horen thuis onder taakveld 5.2;
o subsidie voor woningeigenaren om de eigen woning te verduurzamen, deze lasten horen thuis onder 8.3;
o driedubbel glas in het stadhuis, deze lasten horen thuis onder 0.4.

Wat willen we bereiken
1 Cumulatief beheerste situatie fysieke leefomgeving
We monitoren en rapporteren over de fysieke kwaliteit van de bodem, lucht, geluid, risico’s externe veiligheid en elektromagnetische straling en onderzoeken de beleving door onze inwoners.
Visie Externe Veiligheid (mei 2009)
Raadsvoorstel vaststellen Visie Externe Veiligheid (2009)
Milieuvisie 2030 (vastgesteld in 2006)
Omgevingsvisie 1.0 (vastgesteld in 2020)
Omgevingsprogramma Ondergrond 2023-2026
2 Totale CO2-reductie gemeente Eindhoven
We reduceren de CO₂-uitstoot ten opzichte van 1990 met minstens 55% in 2030 en 95% in 2050. De ambitie is om in 2030 al zoveel mogelijk klimaatneutraal te zijn. We halveren ons primair grondstofgebruik in 2030 en in 2050 zijn we een circulaire stad.
Klimaatverordening 2016
Regionale Energie Strategie 1.0 Metropoolregio Eindhoven
Klimaatplan 2021-2025
Uitvoeringsagenda Klimaatplan 2021-2025
Transitievisie Warmte Eindhoven 2021

Effectindicatoren		Realisatie 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027
% inwoners dat zich (zeer) onveilig voelt als gevolg van gevaarlijke stoffen/straling/luchtverontreiniging (1)		36%	35%	35%	35%	35%	35%
Toelichting cijfers:
Toelichting indicator:	Bewoners wordt in jaarlijkse inwonersenquête gevraagd naar beleving van de vermelde milieuthema’s. In de inwonersenquête wordt gevraagd in hoeverre Eindhovenaren zich onveilig voelen als gevolg van opslag, gebruik en transport van gevaarlijke stoffen, straling (door bijvoorbeeld zendmasten of hoogspanningslijnen) en luchtverontreiniging in en om Eindhoven (als drie afzonderlijke vragen). De indicator geeft het percentage van inwoners dat zich onveilig voelt door minstens één van de drie oorzaken. Ook zijn de beelden per thema op buurtniveau beschikbaar in Eindhoven in cijfers.
Motivatie keuze:	Hinderbeleving wordt bepaald door 1. de mate van fysieke belasting (bv. geluiddruk, kwaliteit lucht e.d.) en 2. Overige belevingsfactoren (zoals angst, zorgen, gehoord worden door autoriteiten e.d.). Beide factoren veroorzaken boven bepaalde drempels negatieve gezondheidseffecten. De indicator geeft inzicht hoe het gevoel van onveiligheid zich in Eindhoven ontwikkelt. Dat maakt het mogelijk daarop alert in te spelen (in gesprek treden, voorlichting verzorgen, e.d.). Daarbij kan worden duidelijk gemaakt wat de fysieke belastingsituatie is en wat de gemeente doet om de oorzaken te beperken c.q. kan worden verkend welke verbeteractiviteiten wenselijk zijn.
Bron:	Inwonersenquête BiO
Bron type:	enquête
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Cumulatief beheerste situatie fysieke leefomgeving
% inwoners dat last heeft van minstens één vorm van geluidhinder (1)		52%	38%	38%	38%	38%	38%
Toelichting cijfers:	Bron; Milieuvisie 2030
Toelichting indicator:	Bewoners wordt in jaarlijkse inwonersenquête gevraagd naar beleving van de verschillende geluidbronnen (van wegverkeer, vliegverkeer, treinverkeer, door bedrijven en horeca, bij evenementen en/of door buren en buurtbewoners). In bewoond gebied is er vaak sprake van invloed van meerdere bronnen op eenzelfde plek (cumulatie). Dat is wat bewoners ervaren.
Motivatie keuze:	In de ruimtelijke ontwikkeling en planbeoordeling worden veelal per bron wettelijke rekentools gebruikt voor toetsing van de geluidbelasting aan wettelijke normen. Vaak is er sprake van geluidbelasting van meerdere bronnen op een plek. De bewoners ervaren die cumulatieve geluidbelasting. De integrale belasting is bepalend voor beleving en effecten op gezondheid. Door het cumulatieve beeld op buurtniveau te genereren krijgen we daar zicht op. Dat beeld kunnen we plaatsen naast de aanwezige fysieke geluidbelasting. Dat kan reden zijn aanvullende maatregelen ter reductie van de geluidbelasting te treffen.
Bron:	Inwonersenquête BiO
Bron type:	enquête
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Cumulatief beheerste situatie fysieke leefomgeving
Directe CO2-uitstoot totaal gemeente Eindhoven cf Klimaatverordening (% t.o.v. 1990) (2)		88% (2021)		71%	67%	62%	58%
Toelichting cijfers:
Toelichting indicator:	In de Klimaatverordening 2016 is vastgelegd dat de uitstoot van broeikasgassen in de stad ten opzichte van 1990 moet zijn teruggedrongen met ten minste 55% in 2030 en met ten minste 95% in 2050. De indicatoren zijn vastgesteld op basis van de meest actuele data van het NEV-RS, de RIVM en de Regionale Klimaatmonitor, aangevuld met eigen gegevens. Vaak betreft het data uit 2021. Een deel van deze cijfers is nog voorlopig.
Motivatie keuze:	De uitstoot van broeikasgassen geeft weer welke impact de stad Eindhoven heeft op klimaatverandering. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende bronnen om een zo getrouw mogelijk beeld te geven van de uitstoot per taakveld.
Bron:	De Regionale Klimaatmonitor, NEV-RS, RIVM, eigen database
Bron type:	registratie
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Totale CO2-reductie gemeente Eindhoven
Directe CO2-uitstoot totaal gemeente Eindhoven cf ambitie 2030 klimaatmissie (% t.o.v. 1990) (2)		88% (2021)		65,3%	57,8%	50,2%	42,7%
Toelichting cijfers:
Toelichting indicator:	Aanvullend op de Klimaatverordening 2016 heeft het bestuur de ambitie om reeds in 2030 zo veel mogelijk klimaatneutraal te zijn. In dat kader is Eindhoven samen met de Gemeente Helmond kandidaat voor de EU-missie 100 Klimaatneutrale en Slimme Steden. In de praktijk betekent dit dat Eindhoven nastreeft in 2030 de broeikasgasemissies ten opzichte van 1990 met minimaal 80% te reduceren en het resterende deel compenseert.
Motivatie keuze:	De uitstoot van broeikasgassen geeft weer welke impact de stad Eindhoven heeft op klimaatverandering. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende bronnen om een zo getrouw mogelijk beeld te geven van de uitstoot per taakveld.
Bron:	De Regionale Klimaatmonitor
Bron type:	registratie
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Totale CO2-reductie gemeente Eindhoven
Directe CO2-uitstoot per inwoner cf Klimaatverordening (% t.o.v. 1990) (2)		72% (2021)		60%	56,4%	52,3%	48,2%
Toelichting cijfers:
Toelichting indicator:	In de Klimaatverordening 2016 is vastgelegd dat de uitstoot van broeikasgassen in de stad ten opzichte van 1990 moet zijn teruggedrongen met ten minste 55% in 2030 en met ten minste 95% in 2050. De indicatoren zijn vastgesteld op basis van de meest actuele data van het NEV-RS, de RIVM en de Regionale Klimaatmonitor, aangevuld met eigen gegevens. Vaak betreft het data uit 2021. Een deel van deze cijfers is nog voorlopig.
Motivatie keuze:	De uitstoot van broeikasgassen geeft weer welke impact de stad Eindhoven heeft op klimaatverandering. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende bronnen om een zo getrouw mogelijk beeld te geven van de uitstoot per taakveld.
Bron:	De Regionale Klimaatmonitor, NEV-RS, RIVM, eigen database
Bron type:	registratie
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Totale CO2-reductie gemeente Eindhoven
Directe CO2-uitstoot per inwoner cf ambitie 2030 klimaatmissie (% t.o.v. 1990) (2)		72% (2021)		57,9%	53,3%	45,8%	38,3%
Toelichting cijfers:
Toelichting indicator:	Aanvullend op de Klimaatverordening 2016 heeft het bestuur de ambitie om reeds in 2030 zo veel mogelijk klimaatneutraal te zijn. In dat kader is Eindhoven samen met de Gemeente Helmond kandidaat voor de EU-missie 100 Klimaatneutrale en Slimme Steden. In de praktijk betekent dit dat Eindhoven nastreeft in 2030 de broeikasgasemissies ten opzichte van 1990 met minimaal 80% te reduceren en het resterende deel compenseert.
Motivatie keuze:	De uitstoot van broeikasgassen geeft weer welke impact de stad Eindhoven heeft op klimaatverandering. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende bronnen om een zo getrouw mogelijk beeld te geven van de uitstoot per taakveld.
Bron:	De Regionale Klimaatmonitor
Bron type:	registratie
Frequentie:	jaarlijks
Hoort bij doel:	Totale CO2-reductie gemeente Eindhoven

Wat gaan we daar voor doen
1.1 Saneren en onderzoeken locaties
We beperken milieu-gezondheidsrisico's door te hoog belaste situaties (industrie, spoor- en wegverkeer, luchtkwaliteit) te onderzoeken en saneren. We onderzoeken de bodemkwaliteit en saneren wanneer dat nodig is.
1.2 Verbeteren woonsituatie
We dragen bij aan de Omgevingsvisie met als doel een gezonde en toekomstbestendige ontwikkeling van de stad door het terugdringen van de cumulatieve milieu-gezondheidslast. Hierbij sturen we op zowel de bovengrondse als ondergrondse effecten.
2.1 Uitvoeren klimaatplan
We zetten breed in op energietransitie, de verduurzaming van de gebouwde omgeving en onze bedrijventerreinen. We werken samen met onze partners aan de EU-missie Klimaatneutrale steden. In 2024 starten we met een beleidsmatige aanpak op circulariteit.

Prestatieindicatoren		Realisatie 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027
Aantal gesaneerde en onderzochte locaties (bodem) (1.1)		128	105	90	nnb	nnb	nnb
Toelichting cijfers:	De aantallen zijn moeilijk voorspelbaar en sterk afhankelijk van de gevolgen invoering Omgevingswet en de economische ontwikkelingen (onderzoeken/saneringen van derden)
Toelichting indicator:	Aan het schoon maken van de bodem wordt al enkele decennia gestructureerd gewerkt. Het inzicht in de kwaliteit van de bodem wordt steeds completer. Jaarlijks wordt een aantal van de resterend te onderzoeken/schoon te maken locaties aangepakt. Daarbij wordt gewerkt van grof naar fijn: eerst de plekken met de grootste risico’s (humaan, ecologisch en/of verspeidingsrisico's). De restopgave is in aantallen relatief beperkt, maar qua looptijd en complexiteit lang. Grondwatersaneringen vergen vaak veel tijd (>10jr). In die periode is monitoring nodig.
Motivatie keuze:	Jaarlijks wordt de restopgave aantal saneringen geactualiseerd.
Bron:	Databank Bodeminformatie (ontsloten op Geofundament)
Type bron:	registratie
Frequentie:	dagelijks
Hoort bij doel:	Cumulatief beheerste situatie fysieke leefomgeving
Gesaneerde woningen A- en raillijst (1.2)		0	231	24	nnb	nnb	nnb
Toelichting cijfers:	Afhankelijk van enerzijds sanering onder de Omgevingswet en anderzijds de uitvoering van het Onderhoudsplan Wegen.
Toelichting indicator:	Sanering kan bestaan uit een combinatie van bron (minder verkeer, stil asfalt), overdrachts- (geluidscherm/geluidwal) en/of gevelisolatiemaatregelen. De omvang van gevelisolatie hangt af van de (na getroffen bron en/of overdrachtsmaatregelen) resterende gevelbelasting en bestaande bouwkundige staat. Het te realiseren gevelisolatiepakket is maatwerk/woning. Het resultaat is stiller binnenklimaat/gezondere leefomgeving. In verband met Corona zijn de in 2021 en 2022 geplande gevelsaneringen van woningen in belangrijke niet uitgevoerd. In 2022 zijn de voorbereidingen opgepakt en in 2023 is daarom een groot aantal gevelsaneringen uitgevoerd. Verwacht wordt dat het aantal gevelsaneringen en de uitvoering daarvan in 2024 weer op het vóór corona gebruikelijke niveau zijn.
Motivatie keuze:	Gezonde en duurzame leefomgeving. Kwaliteit van wonen.
Bron:	Verantwoording per project/straat aan ministerie van Infrastructuur en Milieu: rapportages.
Type bron:	registratie
Frequentie:	dagelijks
Hoort bij doel:	Cumulatief beheerste situatie fysieke leefomgeving

In 2024 richten we ons vooral op:
•	Cumulatief beheerste situatie fysieke leefomgeving: we werken aan een veilige, gezonde en prettige leefomgeving. We handhaven op wettelijke normen. Waar sprake is van hoge milieubelasting, gebruiken we onze lokale bevoegdheid om deze terug te dringen.
•	Saneren en onderzoeken locaties: tapuitstraat/Eimerick (start bodemsanering), Bredalaan/Gijzenrooij (voorbereiding bodemsanering). Woningen Leenderweg (gevelisolatie), Marconilaan/Leenderweg (aanbrengen stil asfalt). Voorbereiden actieplan EU-richtlijn omgeving.
•	Verbeteren woonsituatie: we dragen bij aan integraal gezondheidsbeleid, ondersteunen ruimtelijke projecten. We participeren in de Brabantse stikstoftafel en testen de afvang van fijnstof.
•	Verbeteren uitvoering milieubeleid en -taken: vaststellen regels milieugezondheidsricico’s/geur/ondergrond m.b.t Omgevingswet. Uitwerken Bidbook SLA. Implementeren plan van aanpak n.a.v. Rekenkameronderzoek ODZOB. Gezonde lucht voor alle inwoners in 2030 (WHO-norm). Actualiseren luchtbeleid.
•	Beperken overlast bedrijven op woonmilieu: we onderzoeken overlastgevende situaties zoals op de Hurk en schrijven best bestaande technieken voor. We gebruiken ons nieuw vastgestelde beleid industriële geur om overlast voor onze inwoners tegen te gaan.
•	Ondergrond: de ruimte in de ondergrond wordt steeds schaarser en dat belemmert de ontwikkeling van de stad. We nemen de regie in handen en gaan ook voor de ondergrond programmeren, ordenen en waar nodig reguleren.
•	Dierplaagbestrijding: we zetten nieuwe structurele middelen in om de intensivering op het gebied van dierplaagbestrijding van de afgelopen jaren voort te kunnen zetten.

Wat mag het kosten
x € 1.000	Realisatie 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027
Lasten	14.230	16.069	15.933	15.831	13.641	14.109
Baten	-7.893	-6.563	-4.023	-3.372	-2.745	-3.160
Mutatie reserves	1.312	-63	-976	-1.070	426	371
Saldo	7.649	9.443	10.934	11.389	11.322	11.320

Begroting 2024 per categorie
Lasten	2024	Baten	2024	Mutatie reserves	2024
Personeelslasten	3.986	Uitkering uit gemeentefonds	0	Toevoeging reserves	1.359
Kapitaallasten	2.938	Overige rijksbijdragen	-1.773	Onttrekking reserves	-2.335
Goederen en diensten	8.364	Belastingen en heffingen	0
Subsidies en overdrachten	0	Goederen en diensten	-2.092
Verr. overhead en app.kst.	53	Overige overdrachten	-94
Toevoegingen voorzieningen	0	Overig	-64
Overig	592
Totaal lasten	15.933	Totaal baten	-4.023	Mutatie reserves	-976

Toelichting taken	Lasten	Baten	Reserve
Bio energiecentrale: bio-energiecentrale Meerhoven, inclusief extra middelen vanwege het wegvallen van een subsidie van het Rijk	2.559	-2.711	368
Strategische investeringen warmte-/ energietransitie (kapitaallasten): betreft middelen uit de begroting 2021 (€ 1 miljoen), 2022 (€ 0,9 miljoen), 2023 (€ 0,18 miljoen) en 2024 (€ 0,28 miljoen). KN24: € 0,38 miljoen waarvan € 0,1 miljoen ingezet voor sportaccomodaties	2.333	0	0	*
Klimaat en weersverandering: stelpost voor Slim Verduurzamen Vastgoed (€650.000) en circulariteit (€ 57.000)	707	0	0
Projecten duurzaamheid en milieu:	2.586	-1.119	-1.467	*
Storting in reserve exploitatieprojecten:	0	0	813	*
Vergunningen, Toezicht, Handhaving (VTH): GR Odzob is een uitvoeringsdienst voor VTH (betreft het Eindhoven-deel).	2.159	0	0
Milieubeheer: verbeteren omgevingskwaliteit, verlagen van cumulatieve milieu-gezondheidslast, milieu sturend maken bij ruimtelijk-economische ontwikkelingen, meetsystemen lucht en geluid, anticiperen op (boven)lokale ontwikkelingen	395	0	0
Uitvoering programma duurzaamheid en onttrekking uit de reserve stimuleren energietransitie:	577	-5	-125	*
Bodem en gebiedsgericht grondwaterbeheer, verrekening met reserve bodemsanering:	72	-14	241
Dierplaagbestrijding, o.a. KN24: structureel €150.000	331	0	0	*
Personeelslasten: doorbelaste apparaats-/ personeelskosten	3.900	-7	0	*
Kapitaallasten:	29	0	0
Omgevingswet: zoals onderzoekskosten en programma ondergrond	105	0	-527
Stelpost strategische investeringen: onttrekking voor startnotitie publiek energiebedrijf	0	0	-275
Overig:	180	-167	-4
Totaal	15.933	-4.023	-976